معنی تمسخر ، استهزاء یعنی چه؟

بیشتر واژه‌شناسان و مفسران قرآن، استهزا را هم‌معنای تمسخر و سخریه می‌دانند. معنای این واژه آن است که کسی را تحقیر کنند و شأن و منزلت او را پایین آورند. و یا یک سخن، یک آموزه، ‌یک مبنا، یک دانش و … را بی‌ارزش جلوه دهند و آن‌ها را به ریشخند بگیرند.

استهزا عبارت است از اینکه انسان با روش‌های گوناگون کسى را حقیر و خوار شمارد، چه این‌که با زبان باشد و یا به این منظور اشاره‌‏اى کند، و یا به تقلید از رفتار و گفتار فردی پرداخته و مردم را با آن بخنداند.

قرآن کریم، مسلمانان را از تمسخر یکدیگر بازمی‌دارد و می‌فرماید: «یا أَیّهَا الّذینَ آمَنُوا لا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسی أَنْ یَکُونُوا خَیْرًا مِنْهُمْ وَ لا نِساءٌ مِنْ نِساءٍ عَسی أَنْ یَکُنّ خَیْرًا مِنْهُنّ…».

ای مردان و زنان مؤمن، دیگران را مسخره نکنید شاید همان افرادی که آنان را مورد تمسخر خویش قرار می‌دهید از شما بهتر باشند.

تمسخر نیز مانند بسیاری از چیزهای دیگر، گونه‌های مختلف دارد. این عمل گاه در قالب نگارش جمله‌های طنز‌آمیز و نسبت دادن القاب ناپسند، گاه با کشیدن کاریکاتور، گاهی از طریق نمایش و تقلید گویش‌ها و لهجه‌های اقوام و ملت‌ها و … می‌باشد که این امور در بسیاری موارد از مسیر رسانه‌های گوناگون به دیگران نیز انتقال داده می‌شود. این عمل زشت از خودبرتربینی، دنیاطلبی و جهل افراد سرچشمه می‌گیرد، و آثار سوء فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و مذهبی را به دنبال دارد.

البته در زمان معاصر، برخی فعالیتها مانند رسم کاریکاتور تنها برای تمسخر نبوده و گاه وسیله‌ای برای انتقاد است که تمایز تمسخر و انتقاد را می‌توان بر عهده عرف گذاشت.

منبع:islamquest.net