معنی باطل ، بطلان یعنی چه؟

واژۀ «باطل» مقابلِ حق است. باطل به معنای ناچیز و چیزی است که فاسد شده و حکمی که اثر آن از بین رفته است. همچنین به معنای بی‌اثر، پوچ، بیهوده و ناحق آمده است. قهراً چیزی که فاسد، تو خالی و پوچ باشد، از وجود و ثبوت برخوردار نیست؛ لذا باطل در برابر حق قرار دارد و نقیض آن محسوب می‌شود، و در واقع چیزی است که حقیقت و واقعیت ندارد و به هنگام بحث و تحقیق، از حقیقت و ثبات برخوردار نیست: «اِنَّ الباطِلَ کانَ زَهوقاً».

 واژه‌ی باطل در قرآن کاربردهاى مختلفی دارد که برخی از آنها چنین است:

1. حق بودن کلام الهى و راه نداشتن باطل در آن: «لا یَأْتیهِ الْباطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ تَنْزیلٌ مِنْ حَکیمٍ حَمیدٍ».
2. پیروى کافران از باطل: «ذلِکَ بِأَنَّ الَّذینَ کَفَرُوا اتَّبَعُوا الْباطِل‏…».
3. شهادت دروغ و درهم آمیختن حق و باطل: «وَ لا تَلْبِسُوا الْحَقَّ بِالْباطِل‏…».
4. باطل نبودن نظام آفرینش: «رَبَّنا ما خَلَقتَ هذا باطِلاً».

۵. حرمت خوردن اموال از راه باطل: «وَ لا تَأْکُلُوا أَمْوالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْباطِل‏…».

منبع:islamquest.net