علائم کبد چرب چیست به همراه راه تشخیص و درمان آن

منظور از کبد چرب، رسوب چربی (عمدتاً از چربی‌ های خنثی مثل تری‌ گلسیرید در سلول های کبدی است) که پیدایش آن در افراد چاق ، کم تحرک ، مبتلایان بـه دیابت، چربی خـون بـالا شخصیت‌های اضطرابی (افراد پراسترس ) و مصرف کنندگان طولانی مدت غذا های دارای مواد نگه‌ دارنده همچون فست فـودها و نوشابه‌ های گاز دار بیشتر دیـده می‌شود، تجمع چربی در کبد می‌تواند به مرور زمان ایجاد التهاب و تشکیل باند های فیبروز نماید، در صورت عدم درمان و بهبودی، کبد چرب می‌تواند به سمت نارسائی کبد و سیروز کبدی (تشکیل بافت فیبروز درکبد) پیشروی نماید.

انواع بیماری کبد چرب ( کبد چرب الکلی و غیره الکلی )

۱- اگر عامل اصلی به وجود آورنده بیماری کبد چرب مصرف الکل باشد به این بیماری کبد چرب الکلی (alcoholic fatiy liver) می گویند.

۲- و اگر که بیماری کبد چرب بدون مصرف الکل بوجود آمده باشد به آن بیماری کبد چرب غیره الکلی Non alcoholic fatiy) liver) می‌گویند.

همانطور که چربی در کبد رسوب می‌ کند می‌ تواند در جداره عروق دیگر بدن از جمله عروق قلبی، مغزی و کلیوی هم رسوب کند و باعث آسیب به این اعضاء شود.

چه کسانی بیماری کبد چرب می گیرند؟

1. کسانی که دیابت و بیماری قند نوع یک یا دو دارند اما بدنشان انسولین را پس می زند حتی اگر انسولین تزریقی باشد، دچار بیماری کبد چرب می شوند .
2. مصرف داروهای شیمیایی خاص اثر سوء بر روی کبد دارد. مخصوصاً آنتی بیوتیک ها چرک خشک کن ها بدون تجویز متخصص، بدون آنکه عفونت یا چرک داخلی ثابت بشود از پیش خودشان می خورند و متأسفانه در کشور ما زیاد است.
3. کسانی که مصرف چربی زیاد دارند سرخ کردنی، تف دادنی، بو دادنی چند بیماری می آورد حتی سوزش چشم و خارش چشم و یکی هم ایجاد کبد چرب است.
4. آن دسته از افرادی که تخم مرغ نیمرو و یا آب پز زیاد می خورند چند بیماری می آورد که یک از آنها کبد چرب است. حتی نفریت و ورم تحال هم می آورد.
5. افرادی که خود درمانی های غلط دارند و کاهش وزنشان را سریع انجام می دهند در معرض ابتلا به کبد چرب قرار دارند، مثلاً در هفته بیش از دو کیلو وزنشان را کاهش می دهند. این کار هم عوارض سوء دارد علاوه بر سکته، کبد را هم چرب می کند.

علائم بیماری کبد چرب چیست؟

• کبد چرب در ۹۰ درصد موارد هیچ علائمی ندارد و معمولا بدون علامت است. چاقی، پارامترهای مختلف سندروم روده تحریک پذیر، کم تحرکی و دیابت همه منجر به ایجاد بیماری کبد چرب می شوند.
• در بیشتر موارد بیماری کبد چرب بدون علامت است و پزشک در بررسی آزمایشگاهی یا سونوگرافی یا سی- تی ‌اسکن  بطور اتفاقی آن کشف می‌کند.
• فرد به ندرت از ضعف و بیحالی، خستگی دائمی و احساس فشار و درد مبهم در ناحیه فوقانی و راست شکم شاکی است. بخصوص این علائم در مواردی که کبد چرب سریع ایجاد شده باشد بیشتر بروز می‌کند.

اقدامات تشخیص بیماری کبد چرب

1. اگر چه در خیلی از موارد علائم قابل توجهی در این بیماری وجود ندارد، با مشاهده بالا بودن آنزیم‌های کبدی(ALT) (SGPT) یا گاما گلو تأمین ترانس پیتیداز((GGT)) و نیز تصاویر سونوگرافی تشخیص این بیماری ثابت می‌گردد.
2. اختلالات آزمایشی در کبد چرب معمولاً ضعیف است و در اکثر موارد افزایش خفیفی درآمینـو ترانسفـرازهای سـرمـی (AST))((ALT) یـا گاما گولو تأمین ترانسـی پیپتدار(GGT) دیده می‌شود.
3.  آمینوترانسفرازهای سرمی (AST)(ALT)) معیارهای جهت ارزیابی آسیب سلول‌های کبدی به شمار می‌روند و به علت آنکه میزان آنزیم (ALT)) به بالاترین مقدار در کبد وجود دارد اختصاصی‌ترین آزمایش دال بر ضایعه کبدی است.
4. در کبد چرب الکلی به طور اختصاصی میزان افزایش آنزیم (AST) بیش از آنزیم (ALT) است ولی در کبـد چـرب غیـره الکلی میزان افزایش (ALT)  بیش از (AST) است.
5. انفیلتراسیون چربی در کبد با سونوگرافی یا سی‌ تی‌ اسکن تشخیص داده می‌شود. در سونوگرافی میزان اکو پارانشیم کبد افزایش می‌یابد، میزان حساسیت سونوگرافی حـدود (۷۰) درصد است.
6. طبق تحقیقات انجام شده در ۲۰ درصد افراد مبتلا به کبد چرب آنزیم های کبد ، نرمال بوده، که این امر انجام سونوگرافی از کبد را در مورد مشکوک توصیه می‌نماید.

شیوع بیماری کبد چرب

بیماری کبد چرب با افزایش سن سیر صعودی می‌یابد، شیوع این بیماری در آقایان دو برابر خانم‌ها است که با افزایش سن میزان شیوع در خانم ها به آقایان نزدیک می‌شود ، به ویژه پس از یائسگی ؛ بیماری کبد چرب در خانم ها سیر فزاینده‌ ای دارد.

در بررسی‌های انجام شده روی بیش از ۱۲۰ بیمار مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی مهمترین عوامل بروز این بیماری به ترتیب عبارتند از :

1. عادات بد غذائی (مصرف غذا های دارای مواد نگهدارنده و عدم رعایت موازین بهداشتی در غذا خوردن )
2.  استرس ( اضطراب یا افسردگی )
3. عدم تحرک کافی(نداشتن فعالیت بدنی مناسب همانند ورزش روزانه )

سیر بیماری کبد چرب

از آنجایی که بیماری کبد چرب سیر پیش رونده دارد می‌تواند در مراحله اولیه بدون علامت باشد که با پیشرفت بیماری و درگیری بیشتر کبد تأثیرات منفی برعملکرد کبد بصورت احساس ضعف خستگی و کاهش وزن بروز می‌کند. در ۳۰ درصد موارد افراد مبتلا به کبد چرب  دچار التهاب دربافت کبد(NASH) (NON ALCOHOLIC Steatohepatits) می‌شوند که ۱۵درصد از این افراد دچار سیروز کبدی (sirros) شده و منجر به از کار افتادن کبد می‌شود.

نکته: اگر کبد چرب همراه با افزایش آهن سرم، سن بالای ۴۵، چاقی ، دیابت، فشارخون باشد نشانه شدت بیماری است.