معنی جهل ، نادانی یعنی چه؟

بیشتر لغت‌شناسان«جهل» را به «نادانی» و در مقابل «علم و دانش» معنا کرده‌اند. همچنین آن را به معنای سفاهت(ضد حلم) و بی‌اعتنایی به حق نیز می‌دانند. 

راغب اصفهانی بر این باور است که جَهْل‏ بر سه گونه است:

اوّل) خالى بودن نفس و خاطر انسان از علم و دانش.

دوّم) اعتقاد و باور داشتن چیزى بر خلاف آنچه که هست.

سوّم) انجام کارى بر خلاف آنچه که باید انجام شود؛ خواه در بارهٔ آن اعتقاد درستى داشته باشد، یا اعتقاد وى ناصحیح و فاسد باشد؛ مثل کسی ‌که عمدا نماز را ترک می‌کند.

«جهل» و نادانی، در مقابل «علم» و دانستن به دو زیر مجموعه «جهل بسیط» و «جهل مرکب» تقسیم می‌شود.

الف) «جهل بسیط» بدین معنا است که انسان چیزى را نداند، اما متوجه این جهل و نادانى خودش باشد، این جهل ضد علم نیست، بلکه تقابل میان آن دو، تقابل ملکه و عدم ملکه است. و ممکن است به علم منجر شود.

ب) «جهل مرکب» به مواردی گفته می‌شود که انسان چیزى را نداند و متوجه این نادانى خویش نباشد، بلکه اعتقاد دارد که در موضوع مورد نظر، آگاهی لازم را دارد، مانند کسانى که اعتقادات فاسد دارند و خیال می‌‏کنند به حقایق آگاه‌‏اند، در حالی‌که در واقع نادان‌‏اند.

این نوع از نادانی را بدان جهت، «جهل مرکّب» نامیده‏‌اند که در واقع مرکّب از دو جهل و نادانی است. یکى جهل به واقعیت، و دیگری جهل نسبت به نادانی خویش!

برخی از محققان معتقدند واژه‌ی «جهل» در قرآن بیشتر به معنای سفاهت و بی‌اعتنایی نسبت به حق به کار رفته است.

منبع:islamquest.net